Yaşam

Yunan Mitolojisinde 12 Büyük Tanrıçanın Adları ve Simgeleri

Klasik Yunan Mitolojisi, Antik Yunan’da cihanın yaratım süreci, ilah, tanrıça ve kahramanların yaşayışlarını husus alan öyküler anlatır. 

Klasik Yunan Mitolojisinde ilah ve tanrıçaların oturduğu yer kabul edilen Olimpos 2919 m yüksekliğe sahip Yunanistan’ın en yüksek doruğunu oluşturan Teselya bölgesindeki bir dağ. Burada yaşamış 12 büyük ilah ve tanrıçaların Latince isimleriyle sembollerine bakalım.

1. Zeus / Jüpiter

Tanrıların rabbi olarak adlandırılan Zeus, babası Kronos’u yenip ortadan kaldırdıktan sonra kardeşlerini de kurtarmış ve kainatta bu ilahların egemenliğinin başlamasını sağlamıştır. İlahlar ortasında en güçlü olan olarak kabul edilen Zeus, çapkınlıklarıyla da ün salmıştır. Roma mitolojisinde Jüpiter olarak geçer.

Dünya’nın 7 mükemmelinden biri olan Zeus heykeli, M.Ö. 450’de yapıldı.

Havayı temsil eden Zeus için Hesiodos, İşler ve Günler isimli kitabında dertsiz, bilge, adil ve merhametli der. 

Kartal ve yıldırım Zeus’un simgelerindendir.

Ganimes’in Kaçırılması, Girolamo da Carpi, 1543-1544

Karısı Hera birebir vakitte kız kardeşidir. Lakin Zeus hiçbir vakit karısına sadık bir eş olmamıştır. Yaygın olarak bilinen birçok ilgisi vardır. Bu alakaların sonucu olarak: Apollon, Artemis, Hermes, Persephone, Dionysos, Perseus, Minos, Mousalar ve büyük Herakles üzere birçok ilah, tanrıça ve yarı rabler dünyaya gelmiştir.

2. Hera / Junun

Zeus’un kardeşi olan Hera, aile ve evliliğin tanrıçasıdır. Zeus’un da eşi olan Hera mitolojik kıssalarda Zeus’un öbür bağlarından olan çocuklarına karşı öfke ve kıskançlıklarıyla konu olur. Herakles bunların ortasında en bilinenlerden birisidir. Zeus’un birinci eşi olarak bahsedilse de birtakım kaynaklarda son eşi olduğu da söylenir. Roma mitolojisinde Juno olarak isimlendirilir. İnek gözlü olarak bilinen Hera’nın sembollerinden kimileri ise inek, tavuskuşu, nar, taçtır.

Athena Çeşmesi, Zeus ve Hera, Viyana Parlemento Binası, Avusturya

Tanrıların kraliçesi olarak bilinen Hera gökyüzünü temsil eder.

Zeus ve Hera’nın düğünü kutsal düğün olarak bilinir.

3. Athena / Minerva

Savaş ve koruyucu tanrıçadır. Annesi Aegis’in yaptığı özel kalkanı taşır.

Babası Zeus, annesi ise akıl ve bilgelik manasına gelen Okeanos’un kızı Metis olan Athena’nın doğumu olağan doğumlara göre daha farklıdır. Akıl, bilgelik ve savaş tanrıçası olarak bilinen Athena babası Zeus’un başından doğar. Hatta silahlı bir savaşçı olarak elinde kargısı ile doğduğu söylenir.

Athena Çeşmesi, Viyana Parlamento Binası, Avusturya, Carl Kundmann, 1893-1902

Poseidon ile girdiği bir yarışmada zeytin ağacını yaratan Athena, Medusa’yı da lanetleyen tanrıçadır. Roma mitolojisinde Minerva olarak anılan tanrıçanın en değerli sembolleri baykuş, kalkan ve Medusa başıdır.

4. Poseidon / Neptün

Zeus, Kronos’u yendikten sonra kardeşlerini de kurtarmış ve bunlardan Poseidon denizlerin tanrısı olmuştur. Denizler Poseidon’un egemenliğindedir ve tıpkı zamanda depremin de yaradanı olarak bilinir. Roma mitolojisinde Neptün olarak isimlendirilen Poseidon’un sembolleri üç çatallı asa, deniz ve attır.

Neptün Çeşmesi, 1574, Navona Meydanı, Roma

5. Apollon / Apollo

İkiz rablerden olan Apollon, Zeus ve titan Leto’nun oğlu ve güneşin, ışığın rabbidir. Birebir zamanda müzik ve sanatın da yaradanı olan Apollon mitolojide bilhassa bilicilik konusunun geçtiği her yerde karşımıza çıkar.

Güneşi temsil eden Apollon’un simgesi yay ve lirdir.

Anadolulu olarak bilinen ilahlardan birisi olan Apollon’dan özellikle Likya bölgesi ile birlikte çok bahsedilir. Antik Çağın en kıymetli iki bilicilik merkezinden birisi olan da Didim Apollon Tapınağı’dır. Mitolojide ismi en çok geçen rablerden birisi olan Apollon, Roma’da Apollo adıyla bilinir.

6. Artemis / Diana

Apollon’un ikiz kardeşi olan Artemis, Anadolu’nun köklerinde yer alan Ana Tanrıça kültünün devamı olarak da bilinir. Ana Tanrıça, Artemis ve Meryem Ana üçlüsü özellikle Efes’te birbirinin devamı niteliğindedir. Kardeşi Apollon ile bir arada Troya Savaşı’nda Troyalıların yanında saf tutan Artemis, Roma mitolojisinde Diana olarak bilinir.

Artemis, Jean-Baptiste Tuby, 1687

Ay ve av tanrıçası olan Artemis’in en bilinen sembolleri ise geyik ve yaydır. Toprak, ana tanrıça ve rahmeti simgeler.

7. Hermes / Merkür

Zeus’un habercisi Hermes, Zeus ve Maia’nın oğludur. Roma’nın Mercury olarak isimlendirdiği Hermes tanrıların en hızlısıdır. Süratli bir halde uçmasını sağlayan kanatlı sandaletler ve kaplumbağa en değerli sembolleridir. Elinde kerykaion isimli asası vardır.

Hermes ölüleri meyyit ülkesine götürür.

8. Aphrodite / Venüs

Güzellik ve aşk tanrıçası eros ile gösterilir. Hephaistos’un karısı, Ares’in sevgilisidir.

Oklarıyla herkesi birbirine aşık eden ilah Eros’un da annesidir kimi kaynaklara nazaran. Roma’nın Venüs’ü olarak bilinen tanrıçanın sembolleri arasında gül, ayna ve güvercini görürsünüz.

Venüs’ün Doğuşu, Botticelli, 1485, Uffizi, Floransa

Güzelliğin ve aşkın tanrıçası Afrodit’in doğumu öbür ilahlardan epeyce farklıdır. Kronos’un babasının cinsel organını, Gaia’nın verdiği tırpanla keser ve denize atar. Bunun sonucu denizde çıkan beyaz köpüklerden Kıbrıs kıyılarından Afrodit doğar.

9. Ares / Mars

Zeus ve Hera’nın çocuğu olan Ares savaş yaradanıdır. Yunan mitolojisinde çok sevilen bir tanrıça olmasa da Roma’da epey değerli bir ilah olmuştur. 

Sevgili Afrodit’le olan münasebetinin Hephaistos tarafından ortaya çıkarılmasıyla da bilinir.

Elinde mızrak ve miğfer vardır.

10. Hephaistos / Vulcans

Zeus ile Hera’nın bir öbür oğlu olan Hephaistos’un, yalnızca Hera tarafından zaten doğurulduğu da söylenir. 

 Olimpos’un topal ve yakışıksız tanrısı olarak bilinen hor görülse de her türlü madeni işlemesiyle herkesi kıskandıracak hoşluk ve işçilikte eşyalar yapar. Demir ustası olan bu zanaat ilahı, birçok ilah, tanrıça ve kahraman için silah ve zırh yapmıştır.

Hephaistos’un Demirci Ocağı, Valezquez, 1630

Olimpos’taki zıtlığın en çarpıcı örneklerinden birisi de hoşlar güzeli Afrodit ile topal ve yakışıksız olan bu allahın evlenmesidir. Romalıların Vulcan olarak isimlendirdiği Hephaistos’un sembolleri ise çekiç ve yanardağdır.

11. Demeter / Ceres

Bereket tanrıçası, insanlara buğday takım biçmeyi öğretir. Kronos ve Rhea’nın çocuklarından Zeus’un kurtardığı kardeşi güzel saçlı Demeter hasat, rahmet tanrıçası olarak bilinir. Roma mitolojisinde Ceres olarak anılan tanrıçanın sembolü ise buğday başağıdır.

Demeter, Taban Mozaiği, Zeugma Müzesi

Zeus ile Demeter’in beraberliğinden olan kızları Persephone’nin Hades tarafından yer altı dünyasına kaçırılması ve ardından gelişen olaylar Demeter’in husus edildiği en bilinen mitostur.

12. Hestia / Vesta

Tanrısal varlıkların en kibarı olmasının yanı sıra, en cömert ve en faziletli tanrıça olarak da bilinmektedir. Roma’da Vesta olarak isimlendirilen tanrıçanın sembolleri ise ateş ve konuttur. Ocak ateşi dışında, eşek ve domuz da sembolleri ortasında yer alır.

Hestia, heykel ve fotoğraflardaki tasvirlerinde çoklukla olgun bir bayan olarak tasvir edilir.

Ocağın, ailenin tanrıçası olan Hestia, Kronos ve Rhea’nın birinci kızı ve Zeus’un kardeşlerinden birisidir. Hayatı boyunca evlenmeyen bir tanrıçadır. Olimposlu ilahlardan biri olmasına karşın, bu kaos ortamında çok yaşamak istemez; bir mühlet sonra oradan ayrılır ve yerine de Dionysos’un geçtiği söylenir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu